Project Description
Günümüz rekabetçi dünyasında işletmelerin en önemli amacı ise verimliliği artırmak ve rakiplerine karşı bir avantaj sağlamaktır. Önemli olan ne kadar çok ürettiğinizden ve/veya ne kadar hızla ürettiğinizden daha ziyade ne kadar kayıpla ürettiğinizdir. Kayıpların azaltılması işletmelerin asıl mücadele ettiği sorundur.
Bunun için de ilk hedef, verimli ve az kayıplı bir üretim alt yapısını oluşturmaktır. Bunu oluşturabilmenin ilk adımı da üretim hattındaki bilgilerin sağlıklı olarak toplanması, işlenmesi ve işletmeyi yönlendirecek sonuçlara ulaşılmasıdır. Yani, ölçülemeyenin iyileştirilemeyeceğini gerçeği ile hareket etmek gerekiyor.
Toplanan bu verilerden, makine ve ekipmanların, çalışanların zamanlarının kaybına neden olan etkenler ve durumların anlaşılmasını sağlayacak, OEE’yi etkileyen faktörlerin neler olduğunu, nasıl izlenmesi gerektiği sonuçlarına ulaşmak gerekmektedir.
Ölçeklenebilir üretim verilerinin toplanmasının yanı sıra herhangi bir üretim yönetimi sisteminin ve buna bağlı üretim planlama alt sistemi veya kalite yönetim sisteminin doğru işleyebilmesinin temel kuralı açılmış olan iş emirlerinin ilgili operasyonlar tamamlandıkça zamanında kapatılmasıdır. Yani üretim sahasından üretim teyitlerinin tam zamanında ve doğru olarak alınmasıdır.
Üretim süreçlerinde yapılan işlemlerin özelliklerine göre (manüel, yarı manüel, tam otomatik makine veya tezgah kullanımı) iş emirlerinin üretim teyitlerinin nasıl alınacağı belirlenmelidir.
Mobil cihazlar, dokunmatik ekranlar veya bir bilgisayar kullanılarak üretim teyitleri alınabilir. Bu yöntemlerden hangilerinin kullanılacağı ise ilgili projede karar verilmesi gerekir.
BSOFTvt Üretimden Veri Toplama Sistemi yazılımı ile bir iş makinesinin, operatörün, malzemenin, üretim hattının duruş nedenlerini, arıza sebeplerini ve sürelerini, verimliliğini takip edebilirsiniz. Ve hazır onlarca rapor ile bu bilgilere anında ulaşabilirsiniz. Ve BSOFTvt Sahadan Veri Toplama Yazılımı iş makinesi, operatör ve erp sistemini birbirine entegre eden bir arayüz sağlar.
Üretim tesislerinde birbirine entegre edilmiş makinelerden oluşturulan hatlarının ve/veya bağımsız makinelerin gün içerisindeki üretim faaliyetlerini elektronik olarak kayıt altına almak, ne sebepten durduğunu ve bu duruşlardan oluşan kayıp zamanların “randımanı” nasıl etkilediğini ortaya çıkartmak ve bu yolla üretimde hızla artan bir verimlilik sağlayarak işletmenizin karlılığına katkıda bulunmaktır.
Esnek, parametrik ve modüler yapıya sahip, birbirleriyle entegre çalışan uygulama modüllerinden oluşan ve microsoft ASP/ASP.NET teknolojisi kullanılarak geliştirilmiş, %100 web tabanlı bir yazılımdır. Temel fonksiyonları, veri toplama, veri analiz, raporlama ve karar destek sistemleridir.
BSOFTvt Üretimden Veri Toplama Sistemi sağlayacağı faydaları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür;
- Üretim durum, miktarı ve sürelerinin gerçek zamanlı takibini yapabilirsiniz.
- Üretim süreçlerinizdeki malzeme akışının anlık olarak izleyebilirsiniz.
- Duruş zamanlarını, duruş tiplerini, duruş dağılımlarını detaylı olarak görebilirsiniz.
- Üretim sürecinizde kullanılan hammadde ve ara ürünleri takip edebilirsiniz.
- OEE, performans, kapasite kullanım takibini raporlayabilirsiniz.
- Personel çalışma süre ve verim takibi yapabilirsiniz.
- Dashboard aracılığı ile anlık üretim performans takibini izleyebilirsiniz.
- Üretim, bakım, kalite süreçlerinin takibini yapabilirsiniz.
- Üretim operasyon işlemlerini detaylı olarak girebilirsiniz.
- PLC cihazlarından, sensörlerden ve RFID cihazlarından otomatik olarak veri toplayabilirsiniz.
- El terminalleri ve mobil cihazlar ile operatör yardımıyla veri toplayabilirsiniz.
- Farklı ERP paketleri ile entegrasyon yapabilirsiniz.
OEE, TPM ( total productive maintenance – toplam verimli bakım ) ve Lean Manufacturing ( yalın üretim) için genelde anahtar veri olarak kullanılır. TPM ‘in etkinliğini ölçmede büyük yardımı olur. TPM prosesinin parçası olarak geliştirilmiştir ve birincil performans ölçüm metodudur.
Amaç; şirketlerin gereksiz satın alımları yerine mevcut eldeki makine ve ekipmanların performanslarının arttırılmasına odaklanmaktır. OEE hesaplaması için gerekli olan veriler zaten birçok işletme tarafından tutulmaktadır. OEE ile bu verilerin işletmenin genel performansını takip eden bir KPI’a dönüşmesi mümkün olmaktadır. OEE üretim haricinde başka alanlarda da kullanılabilen bir araçtır.
En kısa anlatımı ile OEE, kaliteli bir ürün üretmek için zamanın ne kadar etkili kullanıldığının ölçülmesidir. OEE değeri ne kadar yüksekse ekipman o ölçüde etkin kullanılıyor demektir. Ekipman etkinliği, ekipmanın planlanan üretim süresi içerisinde, planlanan hızda, istenen kalitede ürünü herhangi bir plansız duruş yaşanmadan elde ediyor olması demektir. Dolayısıyla ekipman etkinliğinin arttırılması ancak kayıpların azaltılması ile mümkündür.
Uluslararası Optimum Oee değeri, % 85 ve üzeri kabul edilir.
OEE; ekipman şartlarının ortaya konulması açısından oldukça önemlidir. Ayrıca; OEE, optimum ekipman şartlarına ulaşmak için zayıf noktaların ortaya konulmasına da açıklık getirmektedir. Bunu gerçekleştirirken, beklenmeyen arızalar, hız kayıpları ve prosesteki kalite kayıpları gibi etmenlerin yok edilmesine odaklanır. Ekipman etkinliğinin maksimize edilmesi, şirket genelinde ekipman performansını etkileyen 6 büyük kaybın yok edilmesine bağlıdır.
OEE göstergesi, bugün tüm ileri düzey üretici firmalarda en öncelikli takip edilen göstergelerden biridir. OEE fabrikanın genel performansı ve ekipman verimliliği hakkında son derece net bilgiler vermektedir.
Günümüz sanayinde kullanılan makine ve ekipmanlar yüksek hızlara sahip olup küçük zaman dilimlerinde üretim değerlerinde büyük değişimlere neden olmaktadır. Bu nedenle makine ve ekipmanlar, ürün artışında büyük öneme sahiptir. Rekabetin her geçen gün zorlaştığı günümüz piyasasında işletmelerin maliyetlerini düşürebilmeleri için makine ve ekipmanların etkin kullanımı hayati önem taşımaktadır. Bu OEE ile gerçekleştirilebilir. İşletmenin ekipmanlardan ne oranda yararlanabildiğini gösteren ve iyileştirme çalışmalarında temel teşkil edebilecek bir ölçüm tekniğidir.
Toplam Verimli Bakımın temel hedeflerinden biri, işletme varlıklarına ilişkin ekipman etkinliği değerinin en üst seviyede tutulmasıdır. OEE; işletmede kullanılan ekipmanların verimliliğini tespit etmek için kullanılan bir ölçüt olarak ifade edilmektedir. Özellikle imalat sektöründeki firmalar, OEE çerçevesinde yapılan analizlerin, ellerindeki varlıkların faydalı kullanım oranını iyileştirdiğini ifade etmektedirler. Toplam ekipman etkinliği, makine ve tesislerin hangi etkinlikte kullanıldığını ölçen, yalın üretim ve toplam verimli bakım uygulamalarının başarısında anahtar rol oynayan önemli bir parametredir
OEE, endüstriyel anlamda kabul görmüş, geçerli bir performans ölçütüdür.
OEE’nin genel formülünü aşağıdaki gibi gösterebiliriz:
OEE= Kullanılabilir Zaman (Availibility) x Verimlilik (Productivity) x Kalite (Quality)
Kullanılabilir Zaman (Availibility)
Bu terim, üretim yapılan makinenin üretim süresince ne kadar süre çalıştığını (kullanılabilirlik) hesaplamak için kullanılır. Bu hesaplamayı yaparken amacımız makinemizin o gün içerisindeki gerçek kullanılabilir zamanını hesaplamaktır. Örneğin bir günde makinemiz 24 saat çalışmaya hazır. (1440 dakika) Ancak bu süre içerisinde biz bu makineyi sadece 18 saat boyunca üretim için kullandık. Bu da demek oluyor ki kullanılabilir süre 75%.(18/24). Kaybedilen bu 6 saatlik süre makine bakımı, yemek molası, makine arızası gibi sebepler olabilir. Ya da fabrika 6 saat boyunca makineyi çalıştırmama kararı almış olabilir. Ancak bu genellikle hesaplama yapılırken kullanılmaz.
Kullanılabilirliği hesaplarken göz önünde bulundurmamız duraklama zamanları şunlar olabilir:
- Yemek molası
- Temizlik
- Planlı bakımlar
- Makina arızası
- Tip değişimi (Change over)
- Duraklamalar
- Kalite problemleri
Görüldüğü gibi bu duraklama zamanları planlı veya plansız, yada zorunlu veya önlenebilir olarak sınıflandırılabilir.
Verimlilik (Productivity)
Performans olarak da tanımlanan verimlilik (productivity) makinemizin verilen süre içerisindeki üretim miktarıyla maksimum üretim kapasitesi miktarına oranı hesaplanarak bulunur.
Varsayalım makinemizin saatte 60 parça üretti ancak makinemizin full kapasitesi saatte 80. Bu da demek oluyor ki (60/80) makinemiz 75% performansla çalışıyor.
Performansı düşüren en büyük etkenler yeniden işlenen parçalar (remakes) ve hatalı parçalardır.
Kalite (Quality)
OEE içinde kalite hesaplaması verilen süre içerisindeki üretilen hatasız parçaların hatalı parçalara oranıyla hesaplanır. Varsayalım 100 parça ürettik ve 90 tanesi kullanılabilir buda demek oluyor ki kalitemiz 90%.
Yukarıda belirttiğimiz örnekleri formülde birleştirirsek aşağıdaki sonucu elde ederiz:
OEE= %75 x %75 x %90 = %51
Gördüğünüz gibi OEE yüzdemiz oldukça düşük uluslararası üretim standartlarına göre %85 -%90 arası OEE best in class kategorisine girmektedir, bunu elde etmek için makinemiz verilen süre içerisinde her dakika içerisinde kaliteli malzeme üretmek zorundadır.
OEE hesaplamasını farklı bir yol izleyerek sadece kaliteli parçaları üretmek için gerekli olan zamanı net kullanılabilir zamana bölerek de yapabiliriz. Bu durumda sonuç aynı çıkacaktır.
Bir örnek daha yaparak konuyu netleştirmeye çalışalım:
8 saatlik bir vardiyada, 2 tane 10 dakikalık mola ve 5 dakikalık temizlik süresi yer alan bir fabrikada üretim planı aşağıdaki gibidir:
Çevrim zamanı (Cycle time) : 10 saniye
Gerçekleşen Üretim Adedi: 2240 adet
Hurda Adedi: 50 adet
Plansız Duraklama Zamanı: 32 dakika
Buna göre hesaplamalarımızı yapalım:
Planlanan Zaman (Tüm Kullanılabilir Süre) = 8 saat = 8 x 60 = 480 dakika
Planlı Duruşlar: 2 mola x 10 dakika + temizlik süresi 5 dakika = 25 dakika
Net Kullanılabilir Zaman = 480 – 25 = 455 dakika
Plansız Duruşlar = 32 dakika
Net Operasyon Zamanı = Net Kullanılabilir Zaman – Plansız Duruşlar = 455 – 32 = 423 dakika
Tüm Üretim İçin Harcanan Zaman: 2240 toplam parça x 10 saniye = 22400 / 60 = 373.33 dakika
Hurda nedeniyle Kayıp Zaman: 50 hurda parça x 10 saniye = 500 / 60 = 8.33 dakika
Şimdi OEE’yi hesaplayabiliriz:
Kullanılabilirlik = (423 / 455) x 100 = %92.97
Verimlilik = (373.33 / 423 ) x 100 = %88.26
Kalite = (373.33 – 8.33) / 373.33 * 100 = 97.77%
OEE = %92.97 x %88.26 x %97.77 = %80.22
Yukarıda bahsettiğimiz ikinci yolu kullanarak hesaplamamızı kontrol edelim:
Sadece kaliteli parçaları üretmek için gerekli olan zaman / net kullanılabilir zaman
OEE = [ (373.33 – 8.33) / 455 ] x 100 = %80.22
Eğer doğru kullanılırsa OEE gerçekten yalın üretim için çok verimli bir konsepttir, bu sebeplerden biri iyi analiz edilmiş OEE raporu bize neden üretim süresinde istenilen miktara ulaşamadığımızı, neden çok fazla makina arızası olduğunu ve diğer sebepleri gösterir. Bu bilgiler bize gereken geliştirici planları yapmamız için makine operatörleri, satış elemanları, bakım onarım elemanları için mükemmel bir iletişim imkânı sağlar.
Modüller
BSOFTvt Üretimden Veri Toplama Sistemi’nin ana modülü olan Veri Toplama İşlemleri yazılımı ile sahadan, üretim bantlarından, makinelerden anlık olarak veri toplanması, toplanan bu verinin işlenmesi ve anlamlı hale dönüştürülmesi ve veri tabanına işlenmesi işlemlerini yapabilirsiniz. BSOFTvt Veri Toplama İşlemleri modülü, üretim parametrelerini gerçek zamanlı takip edebileceğiniz %100 web tabanlı bir yazılımdır.
BSOFTvt Veri Toplama İşlemleri modülü ile üretim hatlarının üretim cinsi, üretim miktarı, çeşidi, sıklığı, birim süresi, duruş nedenleri, duruş süreleri, müdahale beklemeleri, müdahale süreleri, iş değişimleri, iş değişim süreleri, işçi, teknisyen, usta kimlikleri, müdahaleleri v.s. her türlü bilgi detaylı, yalın ve ergonomik biçimde; otomatik olarak toplanır.
Üretimden toplanmış olan ham veriler, farklı algoritmalar kullanılarak anlamlı veri haline getirilir. Veri toplama aşamasında beklenmeyen değerler ile karşılaşıldığında sistemin bünyesinde bulunun bilgilendirme motoru devreye girerek gerekli uyarılar yapılır. Böylece, beklenmeyen sonuçlardan anlık olarak haberdar olunması ve bu sonuçların önlenmesi sağlanır.
Veri toplama için kullanılacak donanımların/cihazların yapısı işletmelerde yapılan üretim sahası incelemesinden sonra karar verilmektedir. BSOFTvt, veri toplama süreçlerinde aşağıdaki yöntemleri desteklemektedir.
- Sensör, Encoder ve PLC cihazlarından veri toplama
- RFID cihazlarından otomatik olarak veri toplama
- El terminalleri ve mobil cihazlar ile operatör yardımıyla veri toplama
- Operatör panelleri (kiosk) aracılığı ile operatör yardımıyla veri toplama
- Bir hatta 32 cihaza kadar destek imkanı
- 0.25 nyaf kablosuyla alt yapı
Sistem Yapısı:
- İşyeri içerisindeki vardiya, bölüm, sabit değerler gibi parametreler tanımlanır.
- Yapılan işlere karşılık gelen puan tanımları buradan yapılır.
- Adım atlama için sorular tanımlanır.
- OEE üretin raporları için parametreler tanımlanır.
- Personel ile lokasyon eşleştirmeleri yapılır, böylece her personelin kayıt girebileceği lokasyonlar sınırlanır.
- Üretim makinelerine bağlı data terminalleri, otomatik olarak üretimi izler, barkod okuyucu veya tuş takımı ile veri girişi yapılabilir.
- Operatörler vardiya başında, sicil numaralarını sisteme girerek iş başı yapar. Molalarda yerlerine bakan diğer operatörler takip edilir, mesai süresi, mola süresi, v.s. takip edilir.
- Planlama biriminde üretilmiş olan iş emri üretimi işletmede başlatılırken, ilgili makinede iş emri no terminale girilir. Devam eden üretim hareketi, otomatik olarak bu iş emrine sayılır.
- Tezgahtan üretim sinyali alınmayınca duruş oluştuğu otomatik olarak tespit edilebilir, alarm üretilir.
- Arızaya müdahaleye gelen teknisyen kendi sicil nosunu ve hata kodunu terminalden girer, müdahale zamanı böylelikle takip edilir. Müdahale (tezgah başına geliş) ve işlem süreleri izlenebilir.
- Şartlara göre iş emirleri kısmen veya tamamen bitirilebilir. Ve, tamamlanan iş emirleri ERP’ye kaydedilir.
- BSOSTvt’ye dahil edilmiş iş merkezlerindeki verimlilik bilgileri, monitörler vasıtasıyla online olarak operatörlere ve yöneticilere anında aktarılır.
- Arızalar, duruşlar ve verimsiz çalışma gibi olaylar, bilgilendirme motoru vasıtası ile (sms, e-mail v.b.) anında istenen kişilere uyarı olarak yollanabilir.
- Online izleme sayesinde, üretimdeki aksaklıklara anında müdahale edilebilir ve problemler giderilebilir.
BSOFTvt Veri Toplama İşlemleri modülü aracılığıyla üretim performans takibi yaptığınızda elde edeceğiniz kazançlardan bazıları;
- Üretim Süresi, miktarı ve anlık olarak takibi
- Duruş ve firelerin anlık olarak takibi
- Kapasite ve performans takibi
- OEE Takibi
- Personel çalışma süresi ve verimlilik takibi
- Dashboard aracılığı ile anlık üretim performans takibi
- Kullanılan ticari paket ile üretim operasyon ve ürün ağaç işlemlerinin entegrasyonunun sağlanması.
- Üretim İle İlgili Bilgiler (yeri, çeşidi, miktarı, iş emri, birim süresi v.b.)
- Arızalar, (Nedenleri, Süreleri v.b.),
- Duruşlar (Nedenleri, Süreleri v.b.),
- İş Değişimleri ve İş Değişim Süreleri,
- Verimsiz Çalışmalar,
- Operatörler,
- Vardiya Bilgileri,
- Üretim miktarları (planlanan, üretilen, kalan, hatalı üretim adetleri),
- Verimlilik parametreleri (OEE, Kullanılabilirlik, Performans, Kalite),
- Makine üretim hızı v.b.
Online İzleme Modülü ile fabrikadaki tüm makinaların gerçek zamanlı durumlarını izlemek mümkündür. İlgili iş merkezleri üzerine gelip tıklandığında, ilgili iş emrine ait tüm bilgiler görüntülenebilir.
BSOFTvt yapısına dahil edilmiş makinelerin durumlarını farklı renklerde (yeşil, sarı ve kırmızı) online olarak izlemek mümkündür.
Yapısında bulunan hazır birçok raporun yanı sıra farklı ve isteğe bağlı üretim adetleri, duruşlar, hatalı üretim adetleri değerlendirilerek OEE (Overall Equipment Effectiveness) ve TEEP (Total Effective Equipment Productivity) raporları gibi raporlar kolayca üretilebilir. Rapor Sihirbazı ile ihtiyaca göre göre tasarlanabilen raporlar üretilebilir.
OEE’ler makine, operatör, üretim bandı, vardiya bazında detaylı olarak raporlanabilir. Makine bazında alınabilen detaylı ve değişik formatlı raporlarda iş emri, vardiya, işçi bazında v.s. OEE hesaplarına dek pek çok değişik çeşitli filtreler ile farklı içeriklere ulaşılabilir.
Geçmişe yönelik karşılaştırmalı verimlilik raporları ve değişim grafikleri hazırlanabilir. Verimlilik raporları, hali hazırda kullanılan sistemler, sensörler, plc’ler ile entegre edilebilir, oluşan çıktılar ihtiyaca göre entegre sistemler ile uyumlu çalışacak şekilde düzenlenebilir.
Rapor Sihirbazı kullanılarak, işletmenin üretim, duruşlar, hurda üretimler, kalite ile ilgili toplanan bilgileri kullanıcı tarafından şekillendirilerek farklı raporlar hazırlanabilir.
BSOFTvt Veri Analiz Modülü içerinde aşağıdaki rapor tipleri hazır olarak bulunmaktadır.
-
- Verimlilik (OEE-EE) raporları,
- Fire raporları,
- Duruş raporları,
- Bakım raporları,
- Makine, Üretim Hattı bazlı raporlar,
- Vardiya, Operatör bazlı karşılaştırmalı raporlar.
Değişik modüller (Finans, stok, cari v.b.) için hazırlanmış web servisler ile BSOFTvt, işletmelerin ERP’leri ile ihtiyaca göre 2 yönlü veri alış verişi yapabilir. Yine ihtiyaca göre bu sistemler arasında veri alışverişleri online veya offline olabilir.
Bu entegrasyon sayesinde ERP sistemindeki veriler (Üretim iş emirleri v.b.) üretim sahasına iletilmekte, üretim sahasından otomatik ya da manuel yöntemlerle toplanan veriler (üretim, hurda miktarları, operasyon zamanları, kalite değerleri v.b.) ise ERP sistemine gerçek zamanlı olarak taşımaktadır. İşletmelerin gereksinimleri ve ERP kurgusuna bağlı olarak haberleşme yapısı ve aktarılan bilgilerin içeriği değişebilir.